Παγκόσμια ημέρα της εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών η σημερινή, με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στα κράτη – μέλη, προκειμένου να αναλάβουν δράση προστασίας των γυναικών, καθώς έχει υπολογίσει ότι παγκοσμίως, περί τις 736 εκατομμύρια γυναίκες – σχεδόν μία στις τρεις – έχουν υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία από στενό σύντροφο, σεξουαλική βία από μη σύντροφο ή και τα δύο, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Την ίδια ώρα, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας δημοσιεύει τον δείκτη ισότητας για τις χώρες της Ε.Ε. και αυτό που αποτυπώνεται για το 2023 είναι ελαφρά βελτίωση σε σχέση με το 2022, ακόμη και για την Ελλάδα, παρότι, όπως επισημαίνει, απαιτούνται πολύ σημαντικές παρεμβάσεις για να φθάσει τα πρωτεία της Σουηδίας και των Κάτω Χωρών. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας υπογραμμίζει, πάντως, ότι «οι νέες προκλήσεις είναι παρούσες και αφορούν στη συμμετοχή των γυναικών στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, πράγμα που απαιτεί νέα εξειδίκευση και ενθάρρυνση των γυναικών για στροφή στις θετικές επιστήμες».
Βελτιωμένοι οι δείκτες ισότητας για το 2023
Τη στιγμή που ο μέσος όρος ισότητας ανέρχεται στο 70,2% για το 2023 για τις χώρες της Ε.Ε., η Ελλάδα καταγράφει το 58% ως επίδοση από 53,4% που ήταν η περυσινή επίδοσή της με δεδομένο ότι ο μέσος όρος της Ε.Ε. ήταν στο 68,6%. Παρότι δεν υπάρχουν στοιχεία για την βία κατά των γυναικών, που να έχουν αποσταλεί στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο, προκειμένου να συνυπολογιστούν στο δείκτη ισότητας, οι υπόλοιποι δείκτες φαίνονται εμφανώς βελτιωμένοι.
Η αποτύπωση ισότητας για την Ελλάδα
Συγκεκριμένα, για την Ελλάδα ο δείκτης ισότητας για το 2023 δείχνει στον τομέα της υγείας και της πρόσβασης των γυναικών σε αυτήν να αγγίζει το 85,5%. Ο δείκτης ισότητας των γυναικών για την οικονομική ισότητα με πρόσβαση σε εισοδηματικές πηγές εμφανίζεται ελαφρώς μειωμένος το 2023 με 71,7% έναντι 72,08% το 2022. Ενώ, βελτιωμένος εντοπίζεται ο δείκτης για την πρόσβαση στην εργασία 68,7% από 65,6% το 2022. Εξόχως βελτιωμένος είναι ο δείκτης της ισότητας στον χρόνο για τις γυναίκες, που αγγίζει το 67,1% από 44,7% το 2022. Ελαφρά βελτίωση εντοπίζεται ο δείκτης ισότητας ως προς την πρόσβαση στη γνώση για τις γυναίκες με επίδοση 57,3% το 2023 από 55,8% το 2022. Τέλος, ελαφρώς βελτιωμένη είναι η αποτύπωση της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων και την εκπροσώπηση στο 30,4% το 2023 από 28,8% το 2022.
Τα πρωτεία στην Σουηδία
Η Σουηδία κρατά διαχρονικά τα πρωτεία με επίδοση στο 82,2% το 2023 στον δείκτη ισότητας γυναικών και ανδρών. Συγκεκριμένα, καταγράφει 94,5% στην πρόσβαση των γυναικών στις υπηρεσίες υγείας, 87,2% στην πρόσβαση σε οικονομικές πηγές και εισοδήματος, 84,8% πρόσβαση στην εργασία, 76,4% ισότιμη πρόσβαση στη γνώση, 71,9% ισότητα στον διαμοιρασμό του χρόνου και 85,1% στην εκπροσώπηση των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων.
«Με την πάροδο των 10 ετών, η ΕΕ σημείωσε πρόοδο προς την κατεύθυνση της ισότητας των φύλων. Όμως γνωρίζουμε ότι η πρόοδος αυτή δεν είναι αρκετή και ότι η βελτίωση μπορεί να αντιστραφεί», σχολιάζει η διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), Σαρλίν Σελί. «Σήμερα, μόνον η Σουηδία, η οποία συγκεντρώνει πάνω από 80 βαθμούς στον δείκτη, πλησιάζει στην ισότητα των φύλων. Η Σουηδία αντιπροσωπεύει μόνο το 2% του πληθυσμού της ΕΕ», υπογραμμίζει η Σαρλίν Σελί, καλώντας τα κράτη – μέλη σε ενεργοποίηση για την άμβλυνση των ανισοτήτων εις βάρος των γυναικών.
Σταδιακή βελτίωση των επιδόσεων ισότητας στην Ε.Ε.
Στις γενικές παρατηρήσεις που κάνει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων είναι ότι «δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εφησυχασμό». Κι αυτό γιατί μπορεί οι χώρες όπως η Σουηδία, οι Κάτω Χώρες και η Δανία να εξακολουθούν να προπορεύονται στον δείκτη, αλλά η βελτίωσή τους είτε έχει σταθεροποιηθεί την τελευταία δεκαετία, είτε έχει υποχωρήσει ελαφρώς. Από την άλλη πλευρά, η Ιταλία, η Πορτογαλία, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα μολονότι υστερούν έναντι του μέσου όρου της ΕΕ, έχουν σημειώσει τεράστια πρόοδο στην ισότητα των φύλων την τελευταία δεκαετία.
Αναλύοντας τον δείκτη ισότητας στο σκέλος του χρόνου και της μη αμειβόμενης παροχής φροντίδας, αυτή εξακολουθεί να είναι άνιση μεταξύ γυναικών και ανδρών. «Παρ’ όλα αυτά, το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων στον τομέα της παροχής φροντίδας συρρικνώνεται, όχι επειδή οι άνδρες επωμίζονται μεγαλύτερο μέρος της παροχής φροντίδας, αλλά επειδή οι γυναίκες κάνουν λιγότερα», εντοπίζουν οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου. «Η αλλαγή αυτή οφείλεται ενδεχομένως στις υποβοηθητικές τεχνολογίες, στις υπηρεσίες της κατ’ οίκον παράδοσης ή στην αύξηση της απασχόλησης των γυναικών. Ωστόσο, η τεχνολογία μπορεί να υποστηρίξει περιορισμένες μόνο αλλαγές, διευκολύνοντας τη μεταβίβαση ενός μέρους των καθηκόντων φροντίδας», υπογραμμίζουν οι ερευνητές.
Καθυστέρηση στην πολιτική εκπροσώπηση
«Για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια, ο αριθμός των γυναικών στα κοινοβούλια και των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια συγκλίνει στο 33%», επισημαίνουν οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων. Αναγνωρίζουν, πάντως, ότι «η νομοθεσία ανοίγει τον δρόμο σε σημαντικές αλλαγές», υπογραμμίζοντας πως «οι νομικά θεσμοθετημένες ποσοστώσεις σε οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ συνέβαλαν στην άρση των φραγμών που εμποδίζουν την ανέλιξη των γυναικών στις εταιρείες, καθώς αυξήθηκαν οι γυναίκες που βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας – φέρνοντας στα διοικητικά συμβούλια περισσότερη καινοτομία, δημιουργικότητα και παραγωγικότητα». Βέβαια, αυτό αναμένεται να αποτυπωθεί στις ευρωεκλογές του 2024. Παράλληλα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η οδηγία για την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών -η οποία εγκρίθηκε πέρυσι- θα μπορέσει να φέρει αποτελέσματα και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Νέες προκλήσεις μπροστά στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση
Η νέα εποχή, η οποία χαρακτηρίζεται από την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, συνιστά πρόκληση για την συμμετοχή των γυναικών. «Καθώς η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση βρίσκεται σε εξέλιξη, δημιουργούνται ολοένα και περισσότερες θέσεις εργασίας, οι οποίες απαιτούν επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων για να καλυφθούν νέες και εξελισσόμενες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας», υπογραμμίζουν οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων και διαπιστώνουν: «Οι γυναίκες δεν συμμετέχουν όσο θα μπορούσαν». «Καλύπτουν σιγά-σιγά τη διαφορά με τους άνδρες στις επαγγελματικές απαιτήσεις του κλάδου των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM), αλλά το ποσοστό παρουσίας των ανδρών στα επαγγέλματα της εκπαίδευσης, της υγείας και της πρόνοιας (EHW) παραμένει αμετάβλητο», σημειώνουν οι ερευνητές. «Η πράσινη μετάβαση δεν θα δημιουργήσει μόνο ζήτηση για δεξιότητες STEM, αλλά θα δημιουργήσει και νέες απαιτήσεις στον τομέα της παροχής φροντίδας, στον οποίο υπάρχει έλλειψη προσωπικού», καταλήγουν οι ερευνητές.
Discussion about this post