Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο γενικευμένης χρεοκοπίας είναι η ευρωπαϊκή βιομηχανία φωτοβολταϊκών συστημάτων λόγω των εισαγωγών από την Κίνα. Το ζήτημα προβληματίζει έντονα τις ευρωπαϊκές εταιρείες και προκαλεί έντονη αμηχανία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρότι στην τελευταία συνεδρίαση της Δευτέρας του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο δεν πήρε σαφή θέση για την στήριξη των ευρωπαϊκών εταιρειών. Το προβληματισμό μεταφέρει το σχετικό δημοσίευμα του POLITIKO με τίτλο: «Η ΕΕ σιωπά καθώς η ωρολογιακή βόμβα της ηλιακής βιομηχανίας χτυπάει».
Ακολουθεί το δημοσίευμα
Η ΕΕ κάνει αγώνα δρόμου για να σώσει τους προβληματικούς παραγωγούς ηλιακής ενέργειας, καθώς η βιομηχανία προειδοποιεί ότι έχει μόλις λίγες εβδομάδες πριν από την κατάρρευση.
Ωστόσο, από τον τόνο που υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη Δευτέρα, δεν θα μπορούσατε να φανταστείτε ότι μια τέτοια κρίση ήταν κοντά. Το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. εξέδωσε μια υποτονική και γραφειοκρατική δήλωση σχετικά με την κατάσταση, την οποία τα ανήσυχα στελέχη της βιομηχανίας εξέτασαν για να βρουν οποιαδήποτε υποψία σανίδας σωτηρίας.
Οι κατασκευαστές ηλιακής ενέργειας στην ΕΕ λένε ότι αντιμετωπίζουν μια υπαρξιακή κρίση λόγω των κινεζικών επιδοτήσεων, τις οποίες κατηγορούν για τον κατακλυσμό της ΕΕ με φτηνά ηλιακά πάνελ και τη δημιουργία μιας υπερπροσφοράς που προκαλεί κύμα χρεοκοπιών. Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να προκαλέσουν την Κίνα για τις πρακτικές της στον τομέα της ηλιακής ενέργειας, δεδομένου ότι αυτό μπορεί τελικά να περιορίσει τις τόσο απαραίτητες εισαγωγές ηλιακής ενέργειας. Άλλοι αναρωτιούνται αν τα μετρητά έκτακτης ανάγκης δεν θα σπαταληθούν σε έναν τομέα που μπορεί να είναι ήδη σε τελικό στάδιο. Για τις τοπικές επιχειρήσεις, όμως, διακυβεύονται τα προς το ζην.
«Η κατάσταση είναι πραγματικά, πραγματικά, πραγματικά ανησυχητική», δήλωσε ο Johan Lindahl, γενικός γραμματέας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Παραγωγής Ηλιακής Ενέργειας (ESMC), το οποίο εκπροσωπεί τους τοπικούς παραγωγούς. «Μπορεί να χάσουμε την πλειοψηφία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μέσα στους επόμενους δύο μήνες, αν δεν υπάρξει ισχυρό πολιτικό μήνυμα», πρόσθεσε ο Johan Lindahl.
Γενικόλογη στήριξη από την Κομισιόν στους παραγωγούς ηλιακών συστημάτων
Αυτό το μήνυμα δεν ήρθε τη Δευτέρα. Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει συνομιλίες σε πρώιμο στάδιο σχετικά με τις επιλογές που θα βοηθήσουν τους παραγωγούς, δεν ανέλαβε καμία δέσμευση κατά τη διάρκεια μιας πολυαναμενόμενης συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από την οποία πολλοί στον κλάδο ήλπιζαν ότι θα έδειχνε ότι το μπλοκ αναλαμβάνει άμεση δράση.
«Οι χαμηλές τιμές είναι σαφώς μια πρόκληση για τους παραγωγούς ηλιακών πάνελ της Ε.Ε.», δήλωσε η επικεφαλής των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της Ε.Ε., Mairead McGuinness, στους ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο, προσθέτοντας ότι το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. «θα συνεργαστεί στενά με τη βιομηχανία της Ε.Ε. για να καταβάλει κάθε προσπάθεια σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο για να βοηθήσει τους κατασκευαστές».
Επίθεση από τρίτες χώρες
Οι ευρωβουλευτές από όλα τα κύρια κόμματα του Κοινοβουλίου εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους. «Η αγορά μας δέχεται επίθεση από φθηνότερες εισαγωγές από τρίτες χώρες που τροφοδοτούνται από τεράστιες επιδοτήσεις», δήλωσε ο κεντροδεξιός νομοθέτης Liudas Mažylis από την ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. «Πρέπει να σκεφτούμε την παροχή άμεσης στήριξης στους κατασκευαστές ηλιακών συστημάτων», πρόσθεσε.
«Περιμένω περισσότερα από την Επιτροπή … γιατί διαφορετικά δεν θα μπορέσουμε να επιτύχουμε τους στόχους μας της βιομηχανικής πολιτικής», πρόσθεσε ο κεντροαριστερός ευρωβουλευτής Matthias Ecke από την ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
Η συζήτηση για το πώς – και αν – θα σωθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλιακής ενέργειας έρχεται καθώς οι Βρυξέλλες υιοθετούν μια όλο και πιο δυναμική στάση απέναντι στο Πεκίνο.
Το περασμένο φθινόπωρο η Ε.Ε. ξεκίνησε έρευνα για το κατά πόσον οι κινεζικές επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά οχήματα – μια άλλη βασική τεχνολογία νέας γενιάς – ζημίωναν αθέμιτα τους κατασκευαστές της ΕΕ. Η έρευνα προκάλεσε μια απάντηση της Κίνας με στόχο το γαλλικό μπράντι.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ θέλει να αποφύγει την υπερβολική εξάρτηση από μία μόνο χώρα για τον ενεργειακό της εφοδιασμό – έχοντας πληγεί όταν η Ρωσία διέκοψε ξαφνικά τις εξαγωγές φυσικού αερίου το 2022 εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, στέλνοντας τις τιμές στα ύψη.
Ζητούν περισσότερες κρατικές ενισχύσεις για ενίσχυση της παραγωγής
Η ηλιακή βιομηχανία, η οποία εκπροσωπείται στις Βρυξέλλες από την SolarPower Europe και την ESMC, έχει εδώ και μήνες παροτρύνει τις Βρυξέλλες να ηγηθούν μιας υπό την ηγεσία της Ε.Ε. εξαγοράς των αποθεμάτων των κατασκευαστών, να χαλαρώσουν περαιτέρω τους νόμους περί κρατικών ενισχύσεων για ηλιακές πρωτοβουλίες και να υιοθετήσουν κανόνες που ευνοούν τους τοπικούς παραγωγούς για έργα πράσινης ενέργειας.
Τέτοιες πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να κρατήσουν τη βιομηχανία σε απόσταση αναπνοής για «δύο έως τρία χρόνια», δήλωσε ο Lindahl του ESMC, όταν θα τεθούν σε ισχύ οι νέοι νόμοι της ΕΕ που ευνοούν την τοπική παραγωγή και τιμωρούν τα ξένα προϊόντα που κατασκευάζονται με καταναγκαστική εργασία. «Οι κανόνες θα καταστήσουν τους παραγωγούς της ΕΕ πιο ανταγωνιστικούς», δήλωσε ο Lindahl, δεδομένου ότι το Πεκίνο αντιμετωπίζει κατηγορίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην αλυσίδα παραγωγής ηλιακής ενέργειας.
Σαρώνει η Κίνα με το 80% της παγκόσμιας παραγωγής
Άλλοι όμως υποστηρίζουν ότι η στήριξη της ΕΕ προς τους παραγωγούς ηλιακής ενέργειας είναι μάταιη, δεδομένου ότι η μικροσκοπική βιομηχανία του μπλοκ δεν μπορεί να ανταγωνιστεί μακροπρόθεσμα την Κίνα. Το Πεκίνο ελέγχει πάνω από το 80% της παγκόσμιας ηλιακής παραγωγικής ικανότητας, ενώ η Ε.Ε. παρήγαγε μόλις το 3% των ηλιακών συλλεκτών που εγκατέστησε πέρυσι.
«Αν δεν ρίξετε οπωσδήποτε χρήματα σε αυτό … οτιδήποτε κάνετε θα είναι απλώς πολύ, πολύ βραχυπρόθεσμο και θα δώσει ανάσα στους κατασκευαστές», δήλωσε η Lara Hayim, επικεφαλής της έρευνας για την ηλιακή ενέργεια στο BloombergNEF. «Δεν μπορώ να μην αισθανθώ ότι όλες αυτές οι προσπάθειες είναι λίγο μάταιες», σημείωσε.
Εν τω μεταξύ, πολλές από τις εταιρείες ηλιακής ενέργειας του μπλοκ έχουν ήδη χρεοκοπήσει, με την ολλανδική εταιρεία παραγωγής πάνελ Exasun και την αυστριακή εταιρεία κατασκευής μονάδων Energetic να έχουν καταθέσει αίτηση αφερεγγυότητας τους τελευταίους μήνες.
Η Γερμανία, όπου βρίσκεται πάνω από το ήμισυ της παραγωγικής ικανότητας ηλιακών μονάδων 5 γιγαβάτ της ΕΕ, θα υποφέρει πιθανότατα περισσότερο. Η κυβέρνηση του Βερολίνου βρίσκεται σε συνομιλίες της τελευταίας στιγμής με την Meyer Burger, αφού η ελβετική εταιρεία ηλιακής ενέργειας δήλωσε ότι θα σταματήσει την παραγωγή μονάδων στη χώρα μέχρι τον Απρίλιο. Δύο άλλοι ηλιακοί παραγωγοί, η Solarwatt και η Heckert Solar, έχουν επίσης απειλήσει με κλείσιμο και παύση επενδύσεων.
Το αίνιγμα της Κίνας
Στο επίκεντρο των καταγγελιών των τοπικών παραγωγών είναι ότι οι άφθονες κινεζικές επιδοτήσεις στρεβλώνουν την αγορά, με αποτέλεσμα οι κατασκευαστές της ΕΕ να μην μπορούν να ανταγωνιστούν. Το Πεκίνο άρχισε να πειραματίζεται με την παραγωγή ηλιακής ενέργειας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά μόνο μετά την οικονομική κρίση του 2008 και την επιβολή δασμών από την Ε.Ε. στους κινεζικούς ηλιακούς συλλέκτες πριν από μια δεκαετία, η κυβέρνηση δημιούργησε τοπική παραγωγική ικανότητα, δήλωσε ο Alexander Brown, αναλυτής στο Ινστιτούτο Mercator για τις Μελέτες της Κίνας.
Αφού χαρακτήρισε την ηλιακή ενέργεια ως «στρατηγική αναδυόμενη βιομηχανία» το 2010, το Πεκίνο άντλησε μετρητά στον τομέα μέσω κρατικών τραπεζών, ενώ οι ιδιωτικές εταιρείες επένδυσαν σημαντικά στην έρευνα και την ανάπτυξη, δήλωσε ο Alexander Brown.
Οι ηλιακές κυψέλες αποτελούν πλέον μέρος των «τριών νέων» εξαγωγικών πυλώνων της Κίνας, μαζί με τις μπαταρίες ιόντων λιθίου και τα ηλεκτρικά οχήματα. Ο όρος συμβολίζει την προσπάθεια του Πεκίνου να ανταλλάξει την ιστορικά εντάσεως εργασίας οικονομία του με μια αναβάθμιση έντασης τεχνολογίας.
Αλλά δεν είναι σαφές αν η σημερινή κυριαρχία της χώρας στον τομέα της ηλιακής ενέργειας οφείλεται σε στρεβλωτικές κρατικές ενισχύσεις.
Η ESMC υποστηρίζει ότι οι τιμές των κινεζικών μονάδων – οι οποίες είναι έως και τρεις φορές φθηνότερες από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές – πωλούνται κάτω από το κόστος παραγωγής, γεγονός που υποδηλώνει σημαντική κρατική ενίσχυση.
Αλλά οι χαμηλές τιμές προέρχονται επίσης από τον έντονο εσωτερικό ανταγωνισμό μεταξύ των κινέζων κατασκευαστών, καθώς και από το χαμηλότερο εργατικό κόστος, τις οικονομίες κλίμακας και τις ταχείες καινοτομίες στην ηλιακή τεχνολογία, δήλωσε η Lara Hayim, ερευνήτρια ηλιακής ενέργειας στο BloombergNEF. «Οι επιδοτήσεις μπορεί να βοηθούν», είπε. «Αλλά δεν νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Κίνα μπορεί να παράγει με τους ρυθμούς που μπορεί να παράγει», πρόσθεσε.
Η αποστολή της Κίνας στην ΕΕ δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα για σχολιασμό, αλλά ο απεσταλμένος του Πεκίνου Fu Cong δήλωσε στο Bloomberg τον περασμένο μήνα ότι η απόδοση ευθυνών στις κινεζικές επιδοτήσεις ήταν «λίγο άδικη», δεδομένου ότι οι πρωτεύουσες της ΕΕ χορηγούν επίσης στήριξη.
Σαν επιβεβαίωση, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι ανακοίνωσε το Σάββατο ότι 90 εκατ. ευρώ από τα μετρητά της ΕΕ για την ανάκαμψη μετά την πανδημία θα χρησιμοποιηθούν για την επέκταση του εργοστασίου ηλιακής ενέργειας της 3Sun στη Σικελία, που είναι ήδη ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές του μπλοκ.
Αδύνατος ο συμβιβασμός
Ωστόσο, η επιβολή κυρώσεων στην ηλιακή βιομηχανία της Κίνας αποτελεί αίνιγμα για την Ε.Ε.. Οι Βρυξέλλες θέλουν να επαναφέρουν 30 GW ηλιακής παραγωγικής ικανότητας στην Ευρώπη έως το 2030, αλλά θα πρέπει επίσης να αναπτύξουν 750 GW ηλιακών συλλεκτών σε όλη την ήπειρο έως τότε για να επιτύχουν τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ.
Το μπλοκ δεν χρειάζεται μόνο τις κινεζικές εισαγωγές, αλλά τυχόν εμπορικά μέτρα κατά της ηλιακής βιομηχανίας της Κίνας θα μπορούσαν να προκαλέσουν αντίποινα.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα «κρίσιμο δίλημμα όσον αφορά την πράσινη βιομηχανική πολιτική», δήλωσε η Simone Tagliapietra, ειδικός σε θέματα κλιματικής πολιτικής στη δεξαμενή σκέψης Bruegel. «Πώς να επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ οικονομικής αποτελεσματικότητας και γεωπολιτικής ανθεκτικότητας, χωρίς να επιβραδύνει την πράσινη μετάβασης;», διερωτήθηκε η Simone Tagliapietra.
Το ESMC, που εκπροσωπεί τους κατασκευαστές της Ε.Ε., κάλεσε την Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα να εφαρμόσει «προσωρινά μέτρα διασφάλισης», όπως η μερική απαγόρευση εισαγωγών σε κινεζικούς ηλιακούς συλλέκτες, «ως έσχατη λύση».
Ωστόσο, η διευθύνουσα σύμβουλος της SolarPower Europe, Walburga Hemetsberger, δήλωσε στο POLITICO ότι τέτοιες κινήσεις «θα ήταν πραγματικά επιζήμιες για τον ηλιακό τομέα» και θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη έως και κατά 50 τοις εκατό.
Αυτή η διάσπαση είναι επίσης εμφανής μεταξύ των χωρών. Σε μια συνάντηση των υπουργών της ΕΕ τον Δεκέμβριο για την ηλιακή παραγωγή, πέντε από τις 10 χώρες εμφανίστηκαν να αντιστέκονται σε οποιαδήποτε μέτρα εμπορικής άμυνας, αλλά η άποψη αυτή δεν ήταν καθολική, σύμφωνα με άτομο που συμμετείχε στη συνάντηση και του παραχωρήθηκε ανωνυμία για να μιλήσει ειλικρινά.
«Η κατάσταση είναι ανησυχητική … υπάρχει μια προφανής εμπορική ανισορροπία και εξάρτηση από την Κίνα εδώ», δήλωσε διπλωμάτης από χώρα της ΕΕ, στον οποίο επίσης παραχωρήθηκε ανωνυμία για να μιλήσει ελεύθερα. Αλλά «οι δασμοί κατά της Κίνας είναι μάλλον κακή ιδέα», υπογράμμισε. «Πρέπει να αρχίσουμε να κάνουμε στρατηγικές επιλογές», δήλωσε ο διπλωμάτης, για να καταλήξει: «Ίσως η ηλιακή δεν είναι η μάχη που πρέπει να δώσουμε».
Πηγή: Politiko.eu / Φωτογραφία: Unsplash
Discussion about this post