Πανδημία … απευθείας αναθέσεων

Print

Παρακάμπτοντας τον ΕΟΤ

Σύμφωνα, λοιπόν, με το άρθρο 69 της ΠΝΠ 84, το υπουργείο Τουρισμού, ο ΕΟΤ, οι ΟΤΑ (Δήμοι και Περιφέρειες), όπως και οι αναπτυξιακές εταιρείες αυτών μπορούν να συνάπτουν απευθείας αναθέσεις με την εταιρεία «Marketing Greece Α.Ε.» έως την 31^η Αυγούστου 2020. Οι απευθείας αναθέσεις αφορούν προμήθειες και υπηρεσίες, που σχετίζονται «αποκλειστικά με την υλοποίηση προγραμμάτων και δράσεων προβολής, διαφήμισης, προώθησης, επικοινωνίας και δημόσιων σχέσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, τόσο της χώρας συνολικά, όσο και μεμονωμένων περιοχών της, με στόχο την άμεση αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών στον ελληνικό τουρισμό από τη διασπορά του κορωνοϊού COVID-19, με παράλληλη ενίσχυση της εικόνας της χώρας και της τουριστικής αγοράς».

Με ανοιχτό λογαριασμό…

Η ΠΝΠ ορίζει ότι «οι απευθείας αναθέσεις στην ‘Marketing Greece Α.Ε.’ μπορούν να γίνονται ανεξαρτήτως της αξίας της σύμβασης, κατά παρέκκλιση της κείμενης εθνικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων, υπό την προϋπόθεση ότι οι συμβάσεις αυτές μετά από τη σύναψή τους θα υποβληθούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έγκριση κατά προτεραιότητα, εφ’ όσον αυτό απαιτείται από τις γενικές διατάξεις». Ουσιαστικά, πρόκειται για απευθείας αναθέσεις χωρίς περιορισμό ως προς το οικονομικό αντικείμενό τους, πράγμα που σημαίνει ότι το κόστος τους μπορεί να είναι όσο επιλέγουν οι συμβαλλόμενοι, παραβιάζοντας τα κατώτατα όρια που ορίζει ο νόμος 4412/2016, ο νόμος περί δημοσίων συμβάσεων!

Ανάθεση χωρίς … προϋποθέσεις

Επ’ αυτού η ΕΑΑΔΗΣΥ κρίνει ότι στην συγκεκριμένη διάταξη της ΠΝΠ δεν υφίσταται «αιτιώδης συνάφεια» της διαδικασίας απευθείας ανάθεσης «με τον άμεσο κίνδυνο διασποράς του κορωνοΐου», αλλά με την «ανάγκη περιορισμού των επιζήμιων συνεπειών της πανδημίας για την εθνική οικονομία». Υπογραμμίζει, επίσης, ότι δεν γίνεται αναφορά σε «συγκεκριμένες προϋποθέσεις», που σχετίζονται με την απευθείας ανάθεση, επειδή ακριβώς οι συμβάσεις θα συνάπτονται «σε συγκεκριμένο οικονομικό φορέα, που μάλιστα κατονομάζεται στη διάταξη», και θα αφορά συμβάσεις «ανεξαρτήτως της αξίας τους».

Ως εκ τούτου, η ΕΑΑΔΗΣΥ διαπιστώνει ότι η συγκεκριμένη διάταξη της ΠΝΠ «εγείρει σημαντικά ζητήματα συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο για τις συμβάσεις άνω των ορίων», δηλαδή άνω των 135.000 ευρώ. Ενώ, για τις συμβάσεις κάτω των ορίων, δηλαδή αξίας έως 135.000 ευρώ, η συγκεκριμένη διάταξη της ΠΝΠ «δεν συμβαδίζει με τους θεμελιώδεις κανόνες και τις γενικές αρχές της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), ιδίως τις αρχές της ίσης μεταχειρίσεως και της απαγορεύσεως των διακρίσεων, καθώς και στην απορρέουσα εξ αυτών υποχρέωση διαφάνειας».

«Εξαίρεση οι άμεσες αναθέσεις!»

Αυτό ήταν ένα ζήτημα, που είχε αναδείξει η «Αυγή» στο φύλλο της 22^ας Απριλίου 2020 με τίτλο «ΕΑΑΔΗΣΥ: ‘Κομμένο’ το πάρτι με τις δημόσιες συμβάσεις για κυβέρνηση και ΟΤΑ», αναφορικά με τους περιορισμούς στις αναθέσεις με κατεπείγουσες διαδικασίες. Όπως φαίνεται, φαίνεται, όμως το κυβερνητικό πάρτι συνεχίζεται. Γι’ αυτό, η ΕΑΑΔΗΣΥ επαναλαμβάνει το περιεχόμενο της κατευθυντήριας οδηγίας 24, που βασίζεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν και εκεί ορίζεται ότι «η άμεση ανάθεση σε προεπιλεγμένο οικονομικό φορέα εξακολουθεί να αποτελεί την εξαίρεση, η οποία εφαρμόζεται εάν μόνο μία επιχείρηση είναι σε θέση να εκτελέσει τη σύμβαση εντός των τεχνικών και χρονικών περιορισμών που επιβάλλονται από τον κατεπείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης». «Η άμεση ανάθεση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας για την άμεση αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και την αποτροπή περαιτέρω διάδοσής της, όταν δεν είναι δυνατόν να τεθούν χρονικοί περιορισμοί και η ανάθεση πρέπει να γίνει άμεσα εντός λίγων ημερών ή ακόμη και ωρών», υπογραμμίζει η ΕΑΑΔΗΣΥ στην κατευθυντήρια οδηγία της.

Οι γκρίζες ζώνες

Παράλληλα, η ΕΑΑΔΗΣΥ βλέπει να διαμορφώνονται γκρίζες ζώνες και στις συμβάσεις που προκύπτουν από δωρεές. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 62 της ΠΝΠ 84 ορίζεται η Βουλή των Ελλήνων παρέχει υπό  μορφή δωρεάς το ποσόν των 8 εκατ. ευρώ προς την εταιρεία του δημοσίου «Κτηριακές Υποδομές Α.Ε.» για την κατασκευή και προμήθεια 50 κλινών για Μονάδες Εντατικής Θεραπείας εντός του νοσοκομείου «Σωτηρία». Η ανάθεση για μελέτη και κατασκευή θα γίνεται με την διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για λόγους κατεπείγουσας ανάγκης κατόπιν σχετικής αιτιολόγησης από την αναθέτουσα αρχή, δηλαδή την «Κτηριακές Υποδομές Α.Ε.».

Χωρίς αντίλογο

Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά στην ίδια διάταξη ότι καλούνται πέντε (5) τουλάχιστον κατασκευαστικών με «αποδεδειγμένη εμπειρία στην εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων δημοσίων ή ιδιωτικών έργων υγειονομικού ενδιαφέροντος και προμήθειας ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, προκειμένου να υποβάλουν την προσφορά τους εντός των τριών (3) ημερών από την έκδοση της πρόσκλησης». Να σημειωθεί ότι στην διάταξη αναφέρεται ότι «δεν επιτρέπεται η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής κατά της απόφασης ανάθεσης» στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, «εφ’ όσον η σύμβαση δεν υπερβαίνει τα κατώτατα όρια των 5.225.000 ευρώ.

Άλλη μια παράβαση

Συνεπώς, η ΕΑΑΔΗΣΥ κρίνει ότι για τις συμβάσεις συνολικής αξίας 8 εκατ. ευρώ πρέπει να χαρακτηριστούν ως «μεικτές», καθώς αφορούν την κατασκευή και προμήθεια 50 κλινών μονάδων εντατικής θεραπείας. «Η ανάθεση πρέπει να γίνει ενιαία», υπογραμμίζει η ΕΑΑΔΗΣΥ και επειδή εκτιμάται ότι θα υπάρξει υπέρβαση του ποσού των 5.225.000 ευρώ, «δεν έχει νόημα η διάκριση σε συμβάσεις των άνω και κάτω ορίων». Οπότε, η ΕΑΑΔΗΣΥ υπενθυμίζει ότι «για συμβάσεις  άνω των ορίων δεν είναι δυνατή η παρέκκλιση από το ενωσιακό δίκαιο, όπως ενσωματώθηκαν στην εθνική έννομη τάξη» και το νόμο 4412/2016.

ΟΟΣΑ: Η κρίση ως ευκαιρία για απάτες

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΑΑΔΗΣΥ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς την κυβέρνηση. Επικαλείται, μάλιστα, τις συστάσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που τονίζουν ότι «η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες για πολλές παραβιάσεις στο τομέα της ακεραιότητας και καταστάσεις που θα μπορούσαν να εντείνουν την απάτη και τη διαφθορά, ιδίως στις δημόσιες συμβάσεις». «Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει σημαντικά την κυβερνητική δράση», υπογραμμίζει ο ΟΟΣΑ και τονίζει πως: «Απαιτούνται τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπιση των ως άνω κινδύνων, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων, στις στρατηγικές δημοσίων συμβάσεων, στον εσωτερικό έλεγχο και σε μέτρα για την αύξηση της ακεραιότητας και της λογοδοσίας στους δημόσιους οργανισμούς».

Δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Η ΑΥΓΗ”