Υπερεξουσίες στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας δίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, διά χειρός Μάκη Βορίδη, που αφορά στην οριοθέτηση της άσκησης επιρροής τρίτων προσώπων προς τους πολιτικούς, και προκειμένου να εξυπηρετήσουν ιδιωτικά συμφέροντα. Ενώ το νομοσχέδιο συνιστά τομή για την ελληνική έννομη τάξη, τα έργα και οι ημέρες της κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν πείθουν κανέναν για τις αγνές προθέσεις της. Αρκεί κάποιος να σκεφτεί τις βάσιμες και τεκμηριωμένες καταγγελίες για το όργιο των απευθείας αναθέσεων σε φίλους και αρεστούς της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που πλέον έχουν πάρει μορφή λαίλαπας εις βάρος του κρατικού ταμείου, και είναι απορίας άξιον τι τελικά θα απομείνει προκειμένου να λειτουργήσει η χώρα…
Το νομοσχέδιο αφορά όλους όσοι ασκούν νομοθετική ή εκτελεστική εξουσία (βουλευτές και μέλη της κυβέρνησης), όπως και τους υπαλλήλους αυτών, όπως τους εκπροσώπους συμφερόντων, δηλαδή φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητες επιρροής με αμοιβή για λογαριασμό και προς όφελος του πελάτη τους. Λεπτομέρειες για τον ειδικό ορισμό των εκπροσώπων φορέων αναμένεται να εξειδικευτούν «με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, ύστερα από γνώμη του Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας», όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο.
Πως ορίζεται η «επιρροή»;
Ως «δραστηριότητα επιρροής» ορίζεται «κάθε είδους άμεση επικοινωνία εκπροσώπου συμφερόντων με θεσμικούς φορείς, η οποία αποσκοπεί να επηρεάσει τη διαδικασία λήψης απόφασης, και ιδίως το περιεχόμενο νόμου, προεδρικού διατάγματος, υπουργικής απόφασης, εγκυκλίου ή διοικητικής πράξης, και η οποία διεξάγεται με αμοιβή, στο πλαίσιο εκπροσώπησης των συμφερόντων του πελάτη των προσώπων της, ανεξάρτητα από το αν η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, ή έπεται, και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της επικοινωνίας».
Πρόκειται, δηλαδή, για όλες τις παρασκηνιακές κινήσεις που θα κάνουν οι εκπρόσωποι των ομάδων συμφερόντων, προκειμένου να πιέσουν τους θεσμικούς φορείς, δηλαδή τους βουλευτές, τα μέλη της κυβέρνησης, τους υπαλλήλους αυτών, είτε δρουν ατομικά ή συλλογικά.
Ποιες διαδικασίες εξαιρούνται από την «επιρροή»;
Στο νομοσχέδιο αναφέρεται ρητά ότι η «επικοινωνία», η οποία δεν εμπίπτει στην άσκηση επιρροής αφορά πέντε περιπτώσεις:
(α) πρόσκληση από θεσμικούς φορείς (βουλευτές, τα μέλη της κυβέρνησης, τους υπαλλήλους αυτών) για παροχή ενημέρωσης κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης,
(β) συζητήσεις για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης,
(γ) νομική ή άλλου είδους επαγγελματική εκπροσώπηση που αποσκοπεί στη διαφύλαξη δικαιωμάτων, όπως τα δικαιώματα πληροφόρησης, ακρόασης και προσφυγής σε κάθε διαδικασία,
(δ) συλλογικές διαπραγματεύσεις με μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων, όπως προβλέπονται από την εργατική νομοθεσία, εφόσον δρουν υπό την ιδιότητα αυτή,
(ε) συζήτηση με μέλη διπλωματικής αποστολής ή προξενικής αρχής, ή με εκπροσώπους κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή τρίτων χωρών, ή με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή άλλων ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών, εφόσον δρουν υπό την επίσημη ιδιότητά τους.
Πρόσωπα με καταδίκες;
Να σημειωθεί ότι ως εκπρόσωπος φορέα ορίζεται «το πρόσωπο το οποίο είναι εγγεγραμμένο στο Μητρώο», που τηρεί η Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Αφορά είτε φυσικό πρόσωπο, είτε για νόμιμο εκπρόσωπο νομικού προσώπου. Προϋπόθεση για την εγγραφή στο Μητρώο ενός προσώπου ως «εκπρόσωπος φορέα» είναι μαζί με την συμπλήρωση του 18ου έτους ζωής, «να μην έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για κακούργημα ή πλημμέλημα με ποινή φυλάκισης άνω των τριών (3) ετών». Παράλληλα, προβλέπεται ότι «οι θεσμικοί φορείς (βουλευτές, υπουργοί κλπ) δεν επιτρέπεται να ασκούν δραστηριότητα επιρροής κατά τη διάρκεια της θητείας τους».
Οι περιορισμοί για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων
Για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων, στο νομοσχέδιο τίθενται περιορισμοί. Προβλέπεται, λοιπόν, ότι «οι θεσμικοί φορείς (βουλευτές, υπουργοί κλπ) δεν επιτρέπεται να ασκούν δραστηριότητα επιρροής κατά τη διάρκεια της θητείας τους». Εισάγεται, μάλιστα, το 18μηνο των περιορισμών και για τους θεσμικούς φορείς, όπως ισχύει στο Σύνταγμα (άρθρο 56 παρ. 3) για όσους κατέλαβαν θέσεις ευθύνης (διοικητές, μέλη ανεξάρτητων αρχών, αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, έμμισθοι υπάλληλοι του Δημοσίου, των ΟΤΑ κπλ). Συγκεκριμένα, στο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι «οι θεσμικοί φορείς δεν μπορούν να ασκούν δραστηριότητα άσκησης επιρροής προς τον φορέα στον οποίο απασχολούνταν για δεκαοκτώ (18) μήνες μετά την αποχώρηση από τη θέση τους για οποιονδήποτε λόγο».
Οι υπερεξουσίες της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας
Από το νομοσχέδιο προκύπτει ότι η Εθνική Αρχή Διαφάνειας αποκτά υπερεξουσίες, καθώς θα τηρεί το λεγόμενο Μητρώο Διαφάνειας, όπου εκεί θα εγγράφονται όλοι οι εκπρόσωποι συμφερόντων. Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ορίζεται ως «διαχειριστής» και «υπεύθυνος επεξεργασίας δεδομένων». Το μητρώο θα είναι ηλεκτρονικό και εκεί εγγράφονται «υποχρεωτικά» οι εκπρόσωποι συμφερόντων. Ενώ προαιρετικά εγγράφονται τα σωματεία, οι επαγγελματικές ενώσεις, τα επιμελητήρια και οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών.
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ως «διαχειριστής του Μητρώου» υποχρεούται «να διασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία και συντήρηση του Μητρώου» και «να παρέχει πληροφορίες για την εγγραφή και την πλοήγηση σε αυτό». Στην λήξη κάθε έτους, «ο Διαχειριστής συντάσσει έκθεση με στατιστικά στοιχεία που αφορούν τη λειτουργία του Μητρώου και την καταχώριση σχετικών πληροφοριών, η οποία δημοσιεύεται στο Μητρώο», ορίζεται στο νομοσχέδιο.
Ο αυτεπάγγελτος έλεγχος…
Παράλληλα, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας εξετάζει, αυτεπαγγέλτως, ή κατόπιν καταγγελίας, ή υποβολής αναφοράς από θεσμικούς φορείς ή οποιονδήποτε τρίτο την ενδεχόμενη παραβίαση των υποχρεώσεων των εκπροσώπων συμφερόντων. Επίσης, διενεργεί ελέγχους, παρακολουθεί τη συνολική λειτουργία του Μητρώου, καταρτίζει κώδικα δεοντολογίας για τους εγγεγραμμένους στο Μητρώο εκπροσώπους συμφερόντων και εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές. Επιπλέον, ορίζεται ότι «η Εθνική Αρχή Διαφάνειας έχει την αρμοδιότητα επικοινωνεί και ανταλλάσσει ορθές πρακτικές και εμπειρίες με εποπτεύουσες αρχές κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων κρατών, καθώς και με ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς».
Καταγράφονται όλες οι κινήσεις και οι επαφές…
Σημειωτέον, οι εκπρόσωποι συμφερόντων έχουν υποχρέωση κάθε χρόνο και συγκεκριμένα την 31η Ιανουαρίου να υποβάλουν ηλεκτρονικά την σχετική δήλωση στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας σχετικά με την δραστηριότητά τους, δηλαδή την άσκηση επιρροής στον τομέα πολιτικής με περιγραφή του είδους της απόφασης που ελήφθη και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων τους. Επίσης, οι εκπρόσωποι συμφερόντων πρέπει να υποβάλουν δήλωση για «τα στοιχεία του προσώπου που άσκησε δραστηριότητα επιρροής, καθώς και του πελάτη του, εφόσον ενήργησε για λογαριασμό άλλου», «τον τρόπο διεξαγωγής της δραστηριότητας επιρροής», όπως και «τον φορέα προς τον οποίο απευθύνθηκε η δραστηριότητα επιρροής». «Σε περίπτωση διαγραφής του εκπροσώπου συμφερόντων από το Μητρώο, η δήλωση υποβάλλεται υποχρεωτικά εντός ενός (1) μηνός από τη διαγραφή», αναφέρεται στο νομοσχέδιο.
Οι κυρώσεις
Στην περίπτωση που οι εκπρόσωποι συμφερόντων παραβιάσουν τους κανόνες για την άσκηση επιρροής τους επιβάλλονται από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας διοικητικές κυρώσεις ή και χρηματικά πρόστιμα από 5.000 έως 40.000 ευρώ.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου «η επιλογή για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων […] είναι προτιμότερη αντί των ποινικών σε περίπτωση παραβίασης του πλαισίου ρύθμισης των δραστηριοτήτων επιρροής» με βάση τις εκθέσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι, σε περίπτωση παραβίασης των υποχρεώσεων εκπροσώπου συμφερόντων, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας «δύναται να καλέσει εγγράφως τον εκπρόσωπο συμφερόντων για παροχή εξηγήσεων εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μηνός». «Εάν παρέλθει η προθεσμία ως άπρακτη ή οι παρεχόμενες από τον εκπρόσωπο συμφερόντων εξηγήσεις δεν κριθούν ικανοποιητικές», τότε, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας «δύναται να προβεί στην επιβολή των κυρώσεων, σωρευτικά ή διαζευκτικά». Σε πρώτη φάση προβλέπεται η «σύσταση ή πρόταση συμμόρφωσης εντός συγκεκριμένης προθεσμίας» από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Τα χρηματικά πρόστιμα
Ακολούθως, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας μπορεί να επιβάλει στον εκπρόσωπο συμφερόντων «πρόστιμο ύψους από πέντε χιλιάδες ευρώ (5.000€) έως είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000€) ευρώ, και σε περίπτωση επανειλημμένης τέλεσης παραβιάσεων πρόστιμο ύψους από είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000€) έως σαράντα χιλιάδες ευρώ (40.000€), προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων άσκησης επιρροής για χρονικό διάστημα από έξι (6) μήνες έως και δύο (2) έτη,
προσωρινή διαγραφή από το Μητρώο και απαγόρευση επανεγγραφής για χρονικό διάστημα από έξι (6) μήνες έως και δύο (2) έτη και οριστική διαγραφή από το Μητρώο».
Η διαγραφή από το Μητρώο
Κατά την περίοδο διαγραφής του εκπροσώπου συμφερόντων από το Μητρώου Διαφάνειας, αυτή αναρτάται ηλεκτρονικά και είναι δημόσια «για όσο χρόνο διαρκεί η προσωρινή αναστολή ή διαγραφή». Ταυτόχρονα, «ο εκπρόσωπος συμφερόντων δεν μπορεί να πραγματοποιήσει δραστηριότητα επιρροής», αναφέρεται στο νομοσχέδιο. «Σε περίπτωση άσκησης δραστηριότητας επιρροής παρά την προσωρινή αναστολή διαγραφή επιβάλλεται πρόστιμο», αναφέρεται επίσης. Βέβαια, «σε περίπτωση επιβολής προσωρινής διαγραφής από το Μητρώο Διαφάνειας, ο εκπρόσωπος συμφερόντων δύναται να υποβάλει εκ νέου αίτηση για εγγραφή στο Μητρώο μετά την πάροδο του χρονικού διαστήματος που ορίζει η απόφαση της διαγραφής του».
Οι υπερεξουσίες της ΕΑΔ υπερβαίνουν ακόμη και την δικαστική εξουσία
Οι υπερεξουσίες που δίνονται στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας υπερβαίνουν κάθε όριο και παίρνουν χαρακτηριστικά αρμοδιοτήτων Γενικού Εισαγγελέα, παρακάμπτοντας την δικαστική εξουσία! Κι ενώ το νομοσχέδιο, όπως είπαμε φαίνεται να συνιστά τομή στην ελληνική έννομη τάξη, γεννώνται ερωτήματα για την φωτογραφικού τύπου προκήρυξη πλήρωσης της θέσης του Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, Άγγελου Μπίνη. Αυτό, εξάλλου, καταγγέλθηκε χθες στη Βουλή, στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας από σύμπασα την αντιπολίτευση!
Για «σκανδαλώδη» και «πρωτοφανή» προκήρυξη έκανε λόγο ο Γιώργος Κατρούγκαλος εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Άγγελος Μπίνης εγκρίθηκε για την θέση του Διοικητή μόνον με τις ψήφους της ΝΔ. Σύσπασα η αντιπολίτευση κατακεραύνωσε την επιλογή Μητσοτάκη για αυτήν θέση, καταγγέλλοντας ευθέως τις φωτογραφικού τύπου προϋποθέσεις για την προκήρυξη διορισμού. Και σε κάθε περίπτωση το προσωπείο της αριστείας και της αξιοκρατίας, το οποίο φορά ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι έτοιμο να πέσει και να γίνει θρύψαλα…
Discussion about this post