Ένα μοντέλο περισσότερο συγκεντρωτικό παρά λειτουργικό για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση εισάγει ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης με μορφή νομοσχεδίου. Πρόκειται για το νομοσχέδιο που εξήγγειλε από το βήμα του συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας στον Βόλο, αλλά το κατέθεσε δυο μέρες μετά την λήξη του. Χωρίς την παρουσία των δημάρχων, ο υπουργός Εσωτερικών, το παρουσιάζει σήμερα, Τρίτη, επισήμως!
Όταν ο Κ. Μητσοτάκης ξήλωνε…
Ενώ, λοιπόν, αναμέναμε ένα συμπαγές και συγκροτημένο νομοσχέδιο, εντοπίσαμε ένα σκαρίφημα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, που σε καμία περίπτωση δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα των συναρμοδιοτήτων, ούτε της αποσπασματικής νομοθέτησης, που οδηγεί σε αντικρουόμενη πολυνομία, η οποία παράγει γραφειοκρατία και πλήθος νομολογίας. Ενδιαφέρον, πάντως, παρουσιάζει ότι το νομοσχέδιο Βορίδη επαναφέρει την Γενική Διεύθυνση Οργάνωσης, που είχε ως αντικείμενο την κατανομή των αρμοδιοτήτων του κράτους και την κατήργησε ο τότε υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Μητσοτάκης καθαιρώντας εν μια νυκτί διευθυντές και προϊσταμένους καθιστώντας τους απλούς υπαλλήλους!
Επιλογές…
Μετά από χρόνια, λοιπόν, και με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν οι μνημονιακοί περιορισμοί για την σύσταση νέων διευθύνσεων στο Δημόσιο, η γενική διεύθυνση Δημοσίων Οργανώσεων ανασυστήνεται και παίρνει ξανά ρόλο. Όμως, ερωτήματα δημιουργεί η επιλογή του νομοθέτη – υπουργού, Μάκη Βορίδη γιατί η γενική διεύθυνση Δημοσίων Οργανώσεων να υπάγεται στην Γενική Γραμματεία Ανθρώπινου Δυναμικού και όχι στον καθ’ ύλην αρμόδιο Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών, μιας που πλέον το υπουργείο Εσωτερικών έχει ενοποιηθεί και έχει πλήρεις αρμοδιότητες και για το κεντρικό κράτος!
Σε ρόλο κλειδοκράτορα
Στο νομοσχέδιο για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, επί του οποίου η διαβούλευση λήγει την 7η Δεκεμβρίου 2022, εισάγεται η πρόθεση του νομοθέτη – υπουργού Εσωτερικών, Μ. Βορίδη για ένα «νέο υπόδειγμα κυβερνησιμότητας», αλλά δεν αγγίζεται το φαινόμενο της πολυνομίας, ούτε διαμορφώνονται προοπτικές βελτίωσής του. Το νομοσχέδιο βασίζεται στη λογική του επιτελικού κράτους δανειζόμενο στοιχεία από το Διεθνές Πρότυπο ταξινόμησης των λειτουργικών της κυβέρνησης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών προσαρμοσμένο, όμως, σε μια υπουργοκεντρική λογική, που καθιστά τον υπουργό Εσωτερικών τον απόλυτο κλειδοκράτορα της λειτουργία της κρατικής μηχανής.
Τα θεσμικά όργανα
Εξάλλου, για την υλοποίηση του Εθνικού Συστήματος Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης ορίζονται τα εξής θεσμικά όργανα:
α) ο Υπουργός Εσωτερικών ως Συντονιστής του Εθνικού Συστήματος Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης
β) ο Γενικός Γραμματέας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών ως το Κεντρικό Σημείο Αναφοράς
γ) οι καθ’ ύλην αρμόδιοι Γενικοί ή Ειδικοί Γραμματείς κάθε Υπουργείου, καθώς και οι εκπρόσωποι των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας, της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας
δ) το Εθνικό Συμβούλιο Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης ως γνωμοδοτικό όργανο
ε) η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Οργανώσεων της Γενικής Γραμματείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών ως Επιχειρησιακό Κέντρο Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης.
Ο ρόλος του Εθνικού Συμβουλίου
Κομβικής σημασίας είναι ο ρόλος του Εθνικού Συμβουλίου Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης, που αναλαμβάνει καθήκοντα συντονισμού μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης. Επίσης, παρακολουθεί και συλλέγει τη νομολογία των εθνικών και ευρωπαϊκών δικαστηρίων και τις συστάσεις αρμόδιων Ανεξάρτητων Αρχών, επί θεματικών σχετικών με την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, την αποκέντρωση και αποσυγκέντρωση αρμοδιοτήτων, καθώς και ως προς κάθε άλλο ζήτημα που ανακύπτει από την εφαρμογή του άρθρου 102 του Συντάγματος. Παράλληλα, το Εθνικό Συμβούλιο Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης εκπονεί μελέτες και υποβάλλει προτάσεις στον Υπουργό Εσωτερικών, με σκοπό την υιοθέτηση βέλτιστων διεθνών πρακτικών αποκέντρωσης, αποσυγκέντρωσης και μεταφοράς αρμοδιοτήτων προς θωράκιση και περαιτέρω ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης.
Γνωμοδοτεί, αλλά…
Επί της ουσίας το Εθνικό Συμβούλιο γνωμοδοτεί, κατόπιν ερωτήματος του υπουργού Εσωτερικών, επί ζητημάτων προσδιορισμού αρμοδιότητας, ιδίως σε περιπτώσεις επικάλυψης, υπέρβασης ή μη αποτελεσματικής άσκησης αρμοδιοτήτων, ως προς τις δυνατότητες ανασχεδιασμού, εξορθολογισμού και ανακατανομής των εν λόγω αρμοδιοτήτων.
Μόνον ο υπουργός!
Βέβαια, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η γνωμοδότηση που θα κληθεί να εκπονήσει το Εθνικό Συμβούλιο Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης δεν είναι δεσμευτική για τον υπουργό Εσωτερικών. Όταν πρόκειται, όμως, να εγκριθεί η ανακατανομή ή η μεταφορά αρμοδιοτήτων από το υπουργικό συμβούλιο με την αντίστοιχη έκδοση Πράξης (ΠΥΣ) η γνωμοδότηση του Εθνικού Συμβουλίου δεν είναι δεσμευτική για τον εισηγητή υπουργό Εσωτερικών. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι σε αυτήν την περίπτωση «ο υπουργός Εσωτερικών δέχεται εν όλω ή εν μέρει, απορρίπτει ή αναπέμπει για συμπλήρωση τη γνώμη του Εθνικού Συμβουλίου». «Αν γίνει δεκτή η γνώμη του Εθνικού Συμβουλίου, ο Υπουργός Εσωτερικών εισηγείται τη συμπερίληψη της γνωμοδοτηθείσας ανακατανομής ή μεταφοράς αρμοδιοτήτων στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής του άρθρου 49 του ν. 4622/2019 (Α’ 133) (σ.σ. νόμος του Επιτελικού Κράτους)», αναφέρεται στην ίδια διάταξη.
Discussion about this post