Με την κλιματική αλλαγή να κάνει αισθητή την παρουσία της τα τελευταία χρόνια και στην χώρα μας και τα πλημμυρικά φαινόμενα να γίνονται όλο και πιο σφοδρά με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πλημμύρα της Μάνδρα, οι αρμόδιοι φορείς καλούνται να λάβουν άμεσα μέτρα. Η πλημμύρα της Μάνδρας καθίσταται πλέον «οδηγός» για την αντιπλημμυρική θωράκιση της Αττικής, καθώς διαπιστώνεται πλέον ότι οι αιφνίδιες πλημμύρες (flash floods) γίνονται όλο και συχνές στο λεκανοπέδιο.
Ας δούμε, όμως, ποια είναι τις προοπτικές κλιματικών αλλαγών του λεκανοπεδίου, όπως αποτυπώνονται στην πρόταση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της περιόδου 2021 – 2027, που θα συζητηθεί αύριο, Τετάρτη στη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου Αττικής.
Σημαντική άνοδος της θερμοκρασίας
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, την περίοδο από το 2071 έως το 2100 η μέση θερμοκρασία στην Ελλάδα αναμένεται να είναι 3,5 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη τον χειμώνα, με την άνοδο να είναι μεγαλύτερη στις πιο ορεινές περιοχές. Παράλληλα, αναμένεται μείωση στον αριθμό των νυχτερινών παγετών ανά έτος, με σαφείς προεκτάσεις για τις ευαίσθητες καλλιέργειες. Η άνοδος της θερμοκρασίας τον χειμώνα αναμένεται να μειώσει την ζήτηση ενέργειας για θέρμανση, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τους θερινούς μήνες. «Στα πεδινά ηπειρωτικά της Ελλάδος, θα υπάρχει αυξημένη ανάγκη ψύξης έως και 40 επιπλέον ημέρες τον χρόνο κατά την περίοδο 2071-2100, ενώ στις νησιωτικές και ορεινές περιοχές, οι αυξήσεις θα είναι μικρότερες», αναφέρεται στο κείμενο της προτεινόμενης ΣΜΠΕ.
Παράλληλα, διαπιστώνεται ότι επί πολλά χρόνια το αττικό τοπίο έχει υποστεί σημαντικές αλλοιώσεις και συνεχίζει να απειλείται καίρια με υποβάθμιση ή και καταστροφή από άστοχες ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, αποτέλεσμα υπερβολικής εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, αδυναμίας σχεδιασμού και ελέγχου των χρήσεων γης και της συνεχιζόμενης εξάπλωσης των οικιστικών, παραγωγικών κ.ά. χρήσεων στον εξωαστικό χώρο.
Έρχεται ξηρασία
Αυτή η αλλοίωση του αστικού τοπίου σε συνδυασμό με την άνοδο της θερμοκρασίας «συνιστά μετάβαση της Αττικής από την κατάσταση της χαμηλής, στην κατάσταση της μέτριας τρωτότητας στην ξηρασία, έως το 2100», αναφέρεται στην προτεινόμενη ΣΜΠΕ. «Από τη συνέργεια της επιδείνωσης της ξηρασίας και των ανθρωπογενών παρεμβάσεων, οι περισσότεροι υγρότοποι της Αττικής αναμένεται να υποστούν μέτριες έως υψηλές επιπτώσεις», επισημαίνεται στο ίδιο κείμενο, όπου υπογραμμίζεται ότι: «Το φαινόμενο της επιδείνωσης της ξηρασίας αναμένεται να υποβαθμίσει τα υγροτοπικά οικοσυστήματα της Αττικής, τα περισσότερα εκ των οποίων τροφοδοτούνται άμεσα από τις βροχοπτώσεις».
Αιφνίδιες πλημμύρες
Όμως, λόγω της κλιματικής αλλαγής έχει διαπιστωθεί ότι οι βροχοπτώσεις γίνονται πιο έντονες προκαλώντας έντονα πλημμυρικά φαινόμενα. «Υπάρχουν σημαντικές κατακλυζόμενες εκτάσεις και ένας ευρύς κατάλογος δραστηριοτήτων και υποδομών μεταξύ των οποίων και οργανωμένες οικιστικές περιοχές, στοιχεία από τα οποία τεκμαίρεται η σημαντικότητα του κινδύνου πλημμύρας για την Αττική», αναφέρεται στην προτεινόμενη ΣΜΠΕ.
Στο ίδιο κείμενο γίνεται επίκληση των αποτελεσμάτων της μελέτης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών του 2018, που χαρακτήρισε ως την περίπτωση της Μάνδρας ως «οδηγό αναφοράς και βελτίωσης της απόκρισης σε έκτακτες ανάγκες». Η ίδια μελέτη κάνει ειδική αναφορά στις αιφνίδιες πλημμύρες (flash floods).
Σε αυτό το πλαίσιο, η προτεινόμενη ΣΜΠΕ υπογραμμίζει ότι επειδή «η Αττική πλήττεται από αιφνίδιες πλημμύρες (flash flood), συστήνει ότι «οποιεσδήποτε δράσεις ή μέτρα για τη μείωση του κινδύνου θα πρέπει να εστιάζουν σε αυτόν τον τύπο πλημμύρας και στα συγκεκριμένα φυσικά χαρακτηριστικά».
Discussion about this post