Τι αλλάζει στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου;

Print

Το δικαίωμα του εκλέγειν

Με δεδομένο ότι δικαίωμα εκλέγειν έχουν πλέον και οι 17αρηδες, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στις επικείμενες εκλογές θα ψηφίζουν όσοι γεννήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2002. Ενώ υποψηφιότητα για δήμαρχοι ή περιφερειάρχες μπορούν να θέτουν όσοι θα έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους έως την 26η Μαΐου του 2019, οπότε και θα διεξαχθούν οι αυτοδιοικητικές εκλογές.

Εκεί την ημέρα, θα διεξαχθούν μαζί οι ευρωεκλογές και ο πρώτος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών. Οι ψηφοφόροι καλούνται να εκφράσουν την λαϊκή τους βούληση μέσα από τέσσερις κάλπες. Μια για τις ευρωεκλογές και τρεις για τις αυτοδιοικητικές. Κι αυτό γιατί εκλέγονται εκπρόσωποι στα περιφερειακά συμβούλια, εκπρόσωποι στα δημοτικά συμβούλια και εκπρόσωποι κοινοτήτων με διάρκεια θητείας τα 4 χρόνια από 5 που ήταν επί “Καλλικράτη”. Ο “Κλεισθένης Ι” επαναφέρει τις κοινότητες και το ψηφοδέλτιο για αυτές θα είναι ανεξάρτητο από τον συνδυασμό που κατέρχεται για την διεκδίκηση του δήμου, όπως ήταν με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”.

Εκλογές για κοινότητες

Συγκεκριμένα, για κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως 300 κατοίκους εκλέγεται ένα μέλος. Από 301 – 2.000 κατοίκους εκλέγονται 5 μέλη. Για κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από 2.001 – 10.000 κατοίκους εκλέγονται 7 μέλη. Από 10.001 – 50.000 κατοίκους εκλέγονται 11 μέλη και για κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από 50.001 και άνω κατοίκους εκλέγονται 15 μέλη. Αυτό που ειπώθηκε από τα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών είναι ότι δεν απαγορεύεται ο συνδυασμός που θα κατέλθει στις κοινοτικές εκλογές να έχει το ίδιο λογότυπο με τον συνδυασμό που κατέρχεται στις δημοτικές εκλογές. Προϋπόθεση όμως είναι οι υποψήφιοι των δυο συνδυασμών να μην είναι τα ίδια πρόσωπα. Άλλωστε, αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που θα διευκρινίζεται στην εκλογική εγκύκλιο. Υπενθυμίζουμε ότι η ποσόστωση υπέρ των γυναικών στην κατάρτιση των ψηφοδελτίων είναι αυξημένη στο 40% από 30% που είχε οριστεί παλαιότερα. Το νέο ύψος της ποσόστωσης αφορά τα ψηφοδέλτια για όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις.

Εκλογιμότητα και άρση των κωλυμάτων

Το επόμενο διάστημα αναμένεται να εκδοθεί διευκρίνιση για την άρση κωλυμάτων εκλογιμότητας, ιδίως στην περίπτωση προέδρων σε σχολικές επιτροπές, καθώς παρότι είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου δεν θα υπόκεινται στους ίδιους εκλογικούς περιορισμούς όπως ισχύει σε άλλους οργανισμούς του Δημοσίου. Εξετάζεται επίσης οι διοικητές περιφερειακών οργανισμών του Δημοσίου, να μην έχουν το κώλυμα της 18μηνης παραίτησης προ της διεξαγωγής των εκλογών, αλλά να έχουν δικαίωμα εκλέγεσθαι όχι στις δήμους – έδρες των περιφερειακών οργανισμών του δημοσίου, αλλά σε όμορους δήμους.

Κινητικότητα και ευελιξία

Οι αλλαγές που επιφέρει ο “Κλεισθένης Ι” εστιάζει στο τρόπο λήψης αποφάσεων που στηρίζονται στην απλή αναλογική και στην διαμόρφωση νέων πλειοψηφιών. Παράλληλα, θεσμοθετήθηκε η ευελιξία επιλογής αντιδημάρχων από τις αντιπολιτευόμενες παρατάξεις με τη σύμφωνη γνώμη της παράταξης απ’ όπου ο προτεινόμενος αντιδήμαρχος προέρχεται. Παράλληλα, οι μετεκλογικές συνεργασίες επιτρέπουν προσχώρηση ανεξάρτητων δημοτικών συμβούλων σε άλλες παρατάξεις ή και συνένωση παρατάξεων.

Η λευκή – εποικοδομητική ψήφος

Για την αποτελεσματική εφαρμογή της απλής αναλογικής στην άσκηση διοίκησης, νομοθετήθηκε η λευκή – εποικοδομητική ψήφος, με σκοπό να διευκολύνει την λήψη αποφάσεων σε ζητήματα μείζονος σημασίας ώστε να μην παρακωλύεται η διοικητική λειτουργία του δήμου. Για το ζήτημα σοβαρό προβληματισμό εξέφρασαν οι αιρετοί θέτοντας το ζήτημα της αξίας της ψήφου τους και ιδίως σε περιπτώσεις έντονης διαφωνίας.

Εάν θεωρήσουμε ότι σε ένα 27μελές δημοτικό συμβούλιο είναι παρόντα τα 21 μέλη, υπάρχει απαρτία. Στην περίπτωση που σε μια απόφαση οι 10 ψηφίσουν υπέρ, οι 7 κατά και οι 4 λευκό ή αποχή, με τη λευκή – εποικοδομητική ψήφο δεν προσμετρώνται τα λευκά και οι αποχές. Άρα απομένουν 17 ψηφίσαντες και η απόφαση περνάει με την ψήφο των 10.

Κατά το σκεπτικό του νομοθέτη η λευκή εποικοδομητική ψήφος θα διευκολύνει στην λήψη αποφάσεων όταν οι διαφωνίες στα δημοτικά συμβούλια είναι αγεφύρωτες, προκειμένου να εγκρίνονται για παράδειγμα οι προϋπολογισμοί ή τα τεχνικά προγράμματα των δήμων. Η διάταξη, κατά το νομοθέτη, έρχεται να θεραπεύσει φαινόμενα σε δήμους που δεν μπορούσε να εγκριθεί προϋπολογισμός, στις περιπτώσεις που η διοικούσα παράταξη έχανε την πλειοψηφία και δεν υπήρχαν οι απαιτούμενες συγκλίσεις με τις αντιπολιτευόμενες παρατάξεις ώστε να στηρίξουν την ψήφισή του.

Μαζί με την λευκή – εποικοδομητική ψήφο, δίνεται η δυνατότητα στην αντιπολίτευση να καταθέσει εναλλακτικό σχέδιο προϋπολογισμού, το οποίο όμως να τηρεί τους κανόνες περί κατάρτισής του. Η κατάθεση των εναλλακτικών σχεδίων προϋπολογισμού μπορεί να γίνεται από τις αντιπολιτευόμενες παρατάξεις είτε στην Οικονομική Επιτροπή είτε απευθείας στο δημοτικό συμβούλιο. Εκεί όπου η συζήτηση θα γίνεται έως και τον τετραψήφιο κωδικό κάθε δαπάνης.

Δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Η ΑΥΓΗ”