Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού, οι 332 δήμοι για της χώρας παρότι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης, βλέπουν να στερεύουν τα ταμειακά διαθέσιμα και τα λιγοστά αποθεματικά τους. Ταυτόχρονα, αρνητική εξέλιξη συνιστούν οι πρώτες αποφάσεις της μείζονος Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ορίζουν τα ταμειακά διαθέσιμα των ΟΤΑ ως μέσα δημοσιονομικής επάρκειας του Κράτους και όχι της Αυτοδιοίκησης. Συνεπώς, οι δήμοι καλούνται άμεσα να μεταφέρουν τα εναπομείναντα χρηματικά ποσά στο εθνικό θησαυροφυλάκιο, που διατηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδας.
Απαιτούν 4 δισ. ευρώ!
Πάντως, σύμφωνα με τους αιρετούς, «το επόμενο διάστημα η οικονομική κατάσταση των δήμων θα είναι πολύ χειρότερη, εάν η κυβέρνηση δεν προχωρήσει σε γενναία χρηματοδότηση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ)». Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση δεν δείχνει να ανταποκρίνεται στο αίτημα των αιρετών για έκτακτη οικονομική ενίσχυση των δήμων ύψους 4 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση των άμεσων δαπανών για την πρόληψη εξάπλωσης του κορωνοΐου. Ως εκ τούτου, ολοένα και περισσότεροι δήμαρχοι βλέπουν «να πλησιάζει η ώρα της τοπικής χρεοκοπίας με ανυπολόγιστες επιπτώσεις όχι μόνον σε τοπικό επίπεδο, αλλά για την οικονομία όλης της χώρας!», όπως λένε χαρακτηριστικά.
Τροπολογία για … κλάματα
Προς το παρόν, η κυβέρνηση καταγράφει μεγάλες καθυστερήσεις στη λήψη μέτρων υποστήριξης των ΟΤΑ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τελευταία τροπολογία, που ψηφίστηκε χθες. Η τροπολογία αφορά τις αναπτυξιακές εταιρίες των ΟΤΑ Ά και Β βαθμού και των νομικών προσώπων αυτών, στις οποίες κατέχουν την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου και πλέον «θα απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής φόρων, τελών χαρτοσήμου, λοιπών τελών και δικαιωμάτων υπέρ του Δημοσίου, πάσης φύσεως εισφορών υπέρ τρίτων, καθώς και κάθε άλλη επιβάρυνση πλην των φόρων κεφαλαίου και ΦΠΑ».
Σταγόνα στον ωκεανό!
Η απαλλαγή αφορά προσύμφωνα για συμβάσεις και συμβάσεις με πιστωτικά ιδρύματα, που συνάπτουν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες καθώς και τα νομικά πρόσωπα αυτών. Την τροπολογία εισηγήθηκε ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, απόντος του υπουργού Εσωτερικών, Τάκη Θεοδωρικάκου, ισχυριζόμενος πως πρόκειται για «διευκόλυνση» των ΟΤΑ, «για να προχωρήσουν τα έργα και να μπορούν να πάρουν οι δήμοι μπροστά και να δημιουργηθούν ή να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας».
Όμως, η συγκεκριμένη ρύθμιση αποτελεί «σταγόνα» στον ωκεανό, εάν σκεφτεί κανείς ότι ο μέσος δήμος έχει κάνει δαπάνες που μπορεί να υπερβαίνουν κατά πολύ τα τακτικά έσοδά του από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους και λοιπά έσοδα, τα οποία εάν προέρχονται από τους δημότες, είναι εξαιρετικά συρρικνωμένα ή μηδενικά. Όσοι δήμοι διατηρούν ακόμη ελάχιστα αποθεματικά, είναι αναγκασμένοι να τα αξιοποιήσουν, προκειμένου να προσφέρουν στους δημότες τους ό,τι απαιτείται για να τους υποστηρίξουν.
Προς το χειρότερο…
Σε αυτή, λοιπόν, τη δύσκολη συγκυρία, ως κεραυνός εν αιθρία ήρθαν οι πρώτες αποφάσεις της μείζονος Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που καθιστούν πλέον υποχρεωτική την μεταφορά των ταμειακών διαθεσίμων των δήμων στην Τράπεζα της Ελλάδας με αποτέλεσμα τα εναπομείναντα ποσά να προσμετρώνται στα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους και όχι των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Η δε ρευστοποίηση των ταμειακών διαθεσίμων θα γίνεται με σχετική καθυστέρηση, καθώς με βάση την προηγηθείσα απόφαση του υπουργείου Οικονομικών τα ποσά αυτά μετατρέπονται αυτομάτως σε ρέπος.
Παρακάμπεται η αυτοτέλεια των ΟΤΑ
Συγκεκριμένα, στις πρώτες αποφάσεις του ΣτΕ, που αφορούν αιτήσεις ακυρώσεως του Δήμου Πειραιά, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας κ.ά., της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Καλαμαριάς, των Δήμων Καλαμαριάς, Καλλιθέας, Αλίμου, Καισαριανής και Λήμνου κατά του Ελληνικού Δημοσίου και της απόφασης του υπουργού Οικονομικών, απορρίφθηκαν από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο.
Στις εν λόγω αποφάσεις, που αποτελούν «οδηγό» για τις υπόλοιπες πενήντα προσφυγές των δήμων, αναφέρεται ότι από την συνταγματικά κατοχυρωμένη «διττή αυτοτέλεια των δήμων», δηλαδή την διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια «απορρέει και η δημοσιονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ», η οποία «συνίσταται στην κατάρτιση, ψήφιση και εκτέλεση προϋπολογισμού από όργανα των ΟΤΑ, χωρίς επέμβαση της κεντρικής διοικήσεως, πέραν των ορίων που επιβάλλει η άσκηση της κρατικής εποπτείας».
Για την «αποτελεσματική» δημοσιονομική πολιτική….
Συνεπώς, οι δικαστές υποστηρίζουν ότι «η αυτοτέλεια των ΟΤΑ αναγνωρίζεται αποκλειστικώς για την εκτέλεση της συνταγματικής αποστολής τους, συνιστάμενης στην διοίκηση των τοπικών υποθέσεων προς ικανοποίηση των τοπικών αναγκών και ενίσχυση της τοπικής ευημερίας». Με αυτό το σκεπτικό, οι δικαστές αποφάσισαν ότι η αυτοτέλεια των ΟΤΑ δεν μπορεί «να αντιταχθεί σε μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής του Κράτους, τα οποία αποβλέπουν στην διασφάλιση αποτελεσματικής δημοσιονομικής διαχειρίσεως των πόρων του, υπό την ευρεία έννοια δημόσιου τομέα, στον οποίο ανήκουν και οι ΟΤΑ, χωρίς να εμποδίζουν την ελεύθερη δράση των οργάνων τους για την επίτευξη των σκοπών της τοπικής αυτοδιοικήσεως ως οργανωτικού σχήματος δημοσίας διοικήσεως».
Με βάση αυτό το σκεπτικό, οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι οι αποφάσεις του υπουργείου Οικονομικών για την υποχρεωτική μεταφορά των ταμειακών διαθεσίμων των ΟΤΑ σε ενιαίο ειδικό λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδας «δεν είναι αντίθετες με το άρθρο 102 του Συντάγματος», ως προς τις διατάξεις πρώτον για την διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ, δεύτερον για την εποπτεία που ασκεί το κράτος στους ΟΤΑ και τρίτον ως προς τα νομοθετικά, κανονιστικά και δημοσιονομικά μέτρα που λαμβάνει το κράτος, προκειμένου να εξασφαλίσει την οικονομική αυτοτέλεια για την εκπλήρωση της αποστολής των ΟΤΑ.
Κάνουν «ταμείο» για το δημόσιο χρέος!
Ως εκ τούτου, οι δικαστές αποφάσισαν ότι είναι υποχρεωτική η μεταφορά των ταμειακών διαθεσίμων των ΟΤΑ στην Τράπεζα της Ελλάδας, προκειμένου ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Οικονομικών να έχει «πλήρη και σαφή εικόνα της ρευστότητας και των ταμειακών αναγκών του συνόλου των Φορέων Γενικής Κυβερνήσεως, για τον καθορισμό του ύψους του δημοσίου ελλείμματος και του δημόσιου χρέους, με σκοπό την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας ως προς την χρήση της διαθέσιμης ρευστότητας, την επίτευξη αξιόπιστων προβλέψεων σχετικώς προς τις ταμειακές ροές του συνόλου της Γενικής Κυβερνήσεως και την αποφυγή άσκοπου δανεισμού».
«Ανατρέπεται η συνταγματική κατοχύρωση των ΟΤΑ!»
«Οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αναφορικά με την μεταφορά των ταμειακών διαθεσίμων των δήμων στην Τράπεζα της Ελλάδας έρχονται να ανατρέψουν όλο το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοτέλειας των ΟΤΑ», σχολιάζουν στην «Α» έγκριτοι νομικοί, που έχουν παρακολουθήσει την υπόθεση και προσθέτουν: «Ουσιαστικά οι εν λόγω αποφάσεις αναφέρουν ότι οι δημοσιονομικοί λόγοι, που αφορούν τα αποθέματα του κράτους υπερισχύουν την αυτοτέλειας των ΟΤΑ. Και ως εκ τούτου, υποχωρούν οι τοπικές υποθέσεις και υπερισχύει ο δημοσιονομικός προγραμματισμός του κράτους», καταλήγουν.
Δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Η ΑΥΓΗ”
Discussion about this post